.

Interfejs graficzny użytkownika QGIS (GUI)

Po starcie QGIS zobaczysz pokazany na rysunku interfejs użytkownika (wyjaśnienie cyfr od 1 do 5 jest przedstawione poniżej).

Figure QGIS GUI 1:

../../../_images/startup.png

QGIS Interfejs użytkownika z przykładowym zestawem danych Alaska nix

Informacja

Wygląd twojego okna (paska tytułu itd.) może być nieco inny w zależności od tego, jakiego systemu operacyjnego i menadżera okien używasz.

GUI QGIS składa się z pięciu części:

  1. Pasek menu

  2. Pasek narzędzi

  3. Legenda mapy

  4. Widok mapy

  5. Pasek statusu

Wymienione części interfejsu użytkownika QGIS opisane są bardziej szczegółowo poniżej w kolejnych rozdziałach. Dwa następne rozdziały opisują skróty klawiaturowe i pomoc kontekstową.

Pasek narzędzi

Ten pasek narzędziowy umożliwia dostęp do większości funkcji obecnych w menu, a dodatkowo do narzędzi interakcji z mapą. Każda pozycja paska posiada wyskakujący opis pomocy. Gdy przytrzymasz przez chwilę kursor myszy nad przyciskiem, wyświetli się jego krótki opis jego działania.

Każdy z pasków może być przesunięty w dowolne miejsce, odpowiadające ci miejsce. Ponadto każdy z pasków może zostać wyłączony w menu kontekstowym otwieranym prawym przyciskiem myszy w obszarze pasków (zobacz również Panele i paski narzędziowe).

Wskazówka

Przywracanie pasków

Jeśli przez przypadek schowasz wszystkie paski narzędziowe, możesz je przywrócić korzystając z polecenia menu Widok ‣ Paski narzędzi ‣. Jeśli paski znikną w Windows, co się czasem przydarza, musisz usunąć klucz rejestru \HKEY_CURRENT_USER\Software\QGIS\qgis\UI\state. W czasie restartu QGIS klucz ten zostanie utworzony na nowo z domyślną wartością i wszystkie paski będą znów widoczne.

Legenda mapy

W legendzie widoczne są wszystkie warstwy projektu. Pole wyboru obok każdej warstwy służy do jej chowania i pokazywania. Za pomocą narzędzi z paska narzędziowego legendy można dodać grupę, zarządzać widocznością warstw — wszystkich naraz lub zestawów warstw, pokazywać klasy obiektów widocznych w widoku mapy, zwijać i rozwijać wszystkie warstwy oraz usuwać warstwę/grupę.

Figure Layer tools Bar:

../../../_images/layer_toobar.png

Layer Tool Bar in Map Legend nix

Przycisk mActionShowPresets pozwala zmieniać widoczność warstw legendy. Oznacza to, że można wybrać pewne warstwy i dodać je do zestawu. Robi się to klikając ikonę mActionShowPresets, a następnie polecenie Dodaj zestaw... i określenie nazwy zestawu. Zapisany zestaw warstw można wyświetlić naciskając przycisk mActionShowPresets i wybierając jego nazwę.

Wszystkie zapisane zestawy warstw są dostępne również w menadżerze wydruku tak, aby można było tworzyć wydruki na ich podstawie (zob. Main properties).

Warstwy można wybierać i przeciągać w dół lub górę legendy, żeby zmienić ich porządek nakładania. Warstwy umieszczone wyżej w legendzie będą rysowane ponad warstwami umieszczonymi u dołu legendy.

Informacja

Można zmienić ten układ w panelu ‘Kolejność warstw’.

Warstwy w legendzie mogą być grupowane. Można to zrobić na dwa sposoby:

  1. Przyciskiem mActionFolder dodaje się nową grupę warstw. Należy wpisać nazwę grupy i przycisnąć Enter. Następnie, aby dodać warstwę do grupy, przeciąga się ją myszą na tę grupę.

  2. Wybierz jakieś warstwy, następnie kliknij prawym przyciskiem myszy w polu legendy i wybierz Grupuj wybrane. Wybrane warstwy zostaną automatycznie umieszczone w nowej grupie.

Żeby wyciągnąć warstwę z grupy możesz przeciągnąć ją poza jej obszar lub kliknąć ją prawym przyciskiem i wybrać Przenieś na główny poziom. Grupy mogą być zagnieżdżane w innych grupach.

Pole wyboru przy grupie służy do ukrywania i pokazywania wszystkich warstw grupy za pomocą jednego kliknięcia.

Zawartość menu kontekstowego wywoływanego prawym przyciskiem myszy zależy od tego, czy wybrana jest warstwa rastrowa czy wektorowa. Dla warstw wektorowych GRASS mActionToggleEditing Tryb edycji jest niedostępny. O edycji warstw GRASS przeczytasz w Digitizing and editing a GRASS vector layer.

Menu kontekstowe dla warstw rastrowych

  • Powiększ do zasięgu warstwy

  • Pokaż w podglądzie

  • Powiększ do najlepszej skali (100%)

  • Wzmocnij kontrast do zasięgu widoku

  • Usuń

  • Duplikuj

  • Zakres skalowy widoczności warstwy

  • Ustaw układ współrzędnych warstwy

  • Układ wsp. projekty z warstwy

  • Zapisz jako ...

  • Zapisz definicję warstwy

  • Właściwości

  • Zmień nazwę

  • Kopiuj styl

Dodatkowo, w zależności od pozycji warstwy i jej wyboru

  • Przenieś na główny poziom

  • Grupuj zaznaczone

Menu kontekstowe dla warstw wektorowych

  • Powiększ do zasięgu warstwy

  • Pokaż w podglądzie

  • Usuń

  • Duplikuj

  • Zakres skalowy widoczności warstwy

  • Ustaw układ współrzędnych warstwy

  • Układ wsp. projekty z warstwy

  • Otwórz tabelę atrybutów

  • Tryb edycji (niedostępne dla warstw GRASS)

  • Zapisz jako ...

  • Zapisz definicję warstwy

  • Filtr

  • Wyświetl liczbę obiektów

  • Właściwości

  • Zmień nazwę

  • Kopiuj styl

Dodatkowo, w zależności od pozycji warstwy i jej wyboru

  • Przenieś na główny poziom

  • Grupuj zaznaczone

Menu kontekstowe dla grup warstw

  • Powiększ do grupy

  • Usuń

  • Ustaw układ współrzędnych grupy

  • Zmień nazwę

  • Dodaj grupę

Można wybrać naraz większą liczbę warstw lub grup przytrzymując klawisz Ctrl w czasie wybierania warstw lewym przyciskiem myszy. Wówczas można przesunąć wybrane warstwy do nowej grupy za jednym zamachem.

Możesz również usunąć naraz więcej warstw lub grup wybierając je z wciśniętym klawiszem Ctrl, a następnie przyciskając Ctrl+D. Wówczas wszystkie wybrane warstwy i grupy zostaną usunięte z listy warstw.

Określanie kolejności wyświetlania warstw niezależnej od legendy

Istnieje panel do określania porządku wyświetlania warstw niezależnie od legendy. Można go aktywować przez polecenie menu Widok ‣ Panele ‣ Kolejność warstw. Umożliwia to, na przykład, określenie kolejności warstw mapy wg ich istotności przy zachowaniu ich właściwego porządku wyświetlania (zob figure_layer_order). Kliknięcie pola checkbox Kolejność warstw pod listą spowoduje powrót do domyślnej kolejności.

Figure Layer Order:

../../../_images/layer_order.png

Określ niezależny od legendy porządek wyświetlania warstw nix

Widok mapy

To jest właściwe stanowisko robocze QGIS — to tu wyświetlane są mapy. Widok mapy zależeć będzie od tego, jakie warstwy wektorowe i rastrowe załadujesz (zob. kolejne rozdziały, w których omówione jest ładowanie warstw). Widok mapy można przesuwać (przesunąć zakres widoczności w inne położenie), pomniejszać i powiększać. Z widokiem mapy można wykonać wiele różnych operacji, zgodnie z powyższym opisem paska narzędziowego. Widok mapy i legenda są ze sobą ściśle związane — mapa odzwierciedla zmiany, których dokonuje się w legendzie.

Wskazówka

Zmiana przybliżenia mapy za pomocą kółka myszy

Do powiększania i pomniejszania widoku można użyć kółka myszy. Należy umieścić kursor myszy w widoku mapy i przekręcić do przodu (od siebie), aby powiększyć widok lub przekręcić w tył (do siebie), aby widok pomniejszyć. Punktem centralnym przybliżenia widoku jest kursor myszy. Można dostosować zachowanie się kółka myszy w zakładce Narzędzia mapy menu Ustawienia ‣ Opcje.

Wskazówka

Przesuwanie mapy za pomocą klawiszy strzałek i spacji

Można używać klawiszy strzałek do przesuwania mapy. Umieść wskaźnik myszy wewnątrz pola mapy i kliknij. Użyj strzałki w prawo, aby przesunąć się na wschód, lewej, aby przesunąć się na zachód. Strzałka w górę przesunie widok na północ, a strzałka w dół przesunie widok na południe. Mapę można również przesuwać poruszając wskaźnikiem myszy przy wciśniętym klawiszu spacji lub wciśniętym kółku myszy.

Pasek statusu

Gdy wskaźnik myszy znajduje się w polu widoku mapy, na pasku statusu widoczna jest jego bieżąca pozycja we współrzędnych mapy (tj. w metrach lub stopniach). Z lewej strony pola współrzędnych znajduje się mały przycisk przełączający widok współrzędnych wskaźnika myszy na współrzędne zakresu widoku mapy, które zmieniają się, gdy przybliżasz, oddalasz lub przesuwasz widok.

Obok pola współrzędnych znajduje się pole skali. Pokazuje ono skalę widoku mapy. Gdy powiększasz lub zmniejszasz widok QGIS podaje Ci bieżącą skalę. Możesz też wybrać zdefiniowane wcześniej skale z zakresu od 1:500 do 1:1000000.

Wskaźnik postępu na pasku statusu ilustruje postęp renderowania każdej z warstw w widoku mapy. W niektórych przypadkach, np. gdy określane są statystyki warstw rastrowych, wskaźnik postępu używany jest do pokazania statusu dłuższych operacji.

Gdy pojawi się nowa wtyczka lub aktualizacja wtyczki, po lewej stronie paska statusu pojawi się wiadomość. Po prawej stronie paska statusu znajduje się małe pole wyboru, za pomocą którego można chwilowo wstrzymać renderowanie map w widoku mapy. (zob. rozdział Renderowanie). Ikonka mIconStopRendering natychmiast przerywa renderowanie mapy.

Z prawej strony funkcji renderowania znajduje się kod EPSG bieżącego projektu i ikonka odwzorowania. Jej kliknięcie powoduje otwarcie właściwości układu współrzędnych dla bieżącego projektu.

Wskazówka

Określanie poprawnej skali dla twojej mapy

Gdy uruchamiasz QGIS domyślną jednostką miary są stopnie i powoduje to, że QGIS traktuje współrzędne twoich warstw jako stopnie. Aby otrzymać właściwe wartości, możesz ręcznie zmienić jednostkimiary na metry w zakładce Ogólne w menu Plik‣ Właściwości projektu lub określić odwzorowanie dla swojego projektu za pomocą przycisku z ikoną mIconProjectionDisabled Stan CRS W prawym końcu paska ststusu u dołu okna. W tym drugim przypadku jednostki miary są określone w definicji odwzorowania (np. ‘+units=m’).