QGIS heeft voor veel functies standaard snelkoppelingen. Deze worden in Menubalk beschreven. Daarnaast geeft de menu optie Instellingen ‣ Snelkoppelingen bewerken ... de mogelijkheid om de standaard snelkoppelingen aan te passen en nieuwe toe te voegen, voor QGIS functies die nog geen snelkoppeling hebben.
Figure Shortcuts 1:
Configuratie van snelkoppelingen is erg eenvoudig. Selecteer een actie van de lijst, selecteer [Aanpassen], [Niet gebruiken] of [Als standaard zetten]. Wanneer je tevreden bent over je configuratie, dan kun je deze opslaan als een XML file en laden in een andere QGIS installatie via dit menu.
Wanneer je hulp nodig hebt over een specifiek onderwerp, kun je in veel dialogen/menu’s op de [Help] knop drukken. De help knop in plugins die door derden zijn ontwikkeld, kunnen verwijzen naar speciaal daarvoor gemaakte webpagina’s.
QGIS zal standaard automatisch de zichtbare lagen opnieuw opbouwen, renderen, wanneer nodig. De volgende gebeurtenissen zullen het verversen van het kaartbeeld starten:
Toevoegen van een kaartlaag
Verschuiven of in/uitzoomen
Het wijzigen van de grootte van het QGIS programma venster
Het wijzigen van de zichtbaarheden van een laag of lagen
QGIS geeft je op een aantal manieren controle op het renderings-proces.
Met schaalafhankelijk tonen is het mogelijk om de minimum en maximum schalen in te stellen waarbij een laag zichtbaar dient te zijn. Om schaalafhankelijk tonen int te stellen open de dialoog Eigenschappen door te dubbelklikken op een kaartlaag in de legenda. In het tabblad Algemeen kan men het aanvinkvakje Gebruik schaalafhankelijk tonen aanvinken en vervolgens de minimum en maximum schaalwaarden invullen waarbinnen de kaartlaag zichtbaar dient te zijn.
Je kunt deze waarden achterhalen door het kaartbeeld eerst in te zoomen tot je de kaart net niet/wel wilt zien en dan de bijbehorende schaal af te lezen van de statusbalk.
Men kan op de volgende manieren meer controle krijgen over het renderen van het kaartbeeld:
Om het renderen uit te stellen, vink het aanvinkvakje Render uit in de rechteronderhoek van de sta- tusbalk. Wanneer het aanvinkvakje Render niet is aangevinkt, zal QGIS het kaartbeeld niet opnieuw opbouwen in de gebeurtenissen die beschreven zijn in Renderen. Voorbeelden wanneer je het opnieuw opbouwen van de kaart wilt uitstellen:
Na het toevoegen van veel kaartbladen wil je deze eerst van symbologie voorzien en de tekenvolgorde instellen
Na het toevoegen van een of meer grote kaartlagen wil je eerst instellen bij welke schalen deze getekend mag worden
Na het toevoegen van een of meer grote kaart lagen wil je eerst in zoom en op een bepaald gebied voordat deze getekend wordt
Een combinatie van bovenstaande redenen
Het weer aanvinken van Render zal onmiddelijk het opnieuw opbouwen van het kaartbeeld starten.
Er is ook de mogelijkheid om niet direkt de kaart opnieuw te tekenen na het toevoegen van nieuwe kaartlagen. Dit betekent dat het aanvinkvakje voor de zichtbaarheid van nieuw toegevoegde lagen, standaard niet zal zijn aangevinkt. Om deze optie in te stellen kies de menuoptie Instellingen ‣ Opties ‣ en open het tabblad Rendering. Ontvink het aanvinkvakje Standaard zullen nieuw toegevoegde lagen aan de kaart direct worden afgebeeld. Elke laag die hierna wordt toegevoegd, zal standaard uit staan (onzichtbaar) in de legenda.
Om het tekenen van de kaart te stoppen druk op de ESC toets. Dit zal het tekenen van de kaart onderbreken waarbij de kaart slechts gedeeltelijk getekend is. Het kan even duren voordat het tekenen stopt na het indrukken van de ESC toets.
Notitie
Het is momenteel niet mogelijk om het renderen te stoppen - dit is tijdelijk uitgeschakeld in de op qt4 gebouwde versie aangezien dit kon leiden tot problemen als een vastlopende applicatie.
Men kan gebruik maken van een optie om kaartgegevens al te tekenen tijdens het inlezen en opbouwen van kaartgegevens. Standaard, laat QGIS nog geen objecten van een laag zien totdat het inlezen en opbouwen van de kaartlaag is afgerond. Om kaartgegevens te tekenen tijden het lezen ervan, kies de menuoptie Instellingen ‣ Opties Open het tabblad. Rendering. Zet het aantal objecten alvorens de kaart te hertekenen op een geschikte waarde om tijdens het inlezen de kaart al te zien opbouwen. Wanneer de waarde op 0 staat zal de kaartlaag pas getoond worden wanneer deze volledig is opgebouwd. Het instellen van een te lage waarde zal resulteren in een traag opbouwende kaart omdat de kaart bijna continue moet worden bijgewerkt. Een voorgestelde waarde om mee te beginnen is 500.
Er zijn twee opties waarmee men de kwaliteit van het renderen kan beïnvloeden. Kies de menuoptie Extra ‣ Opties open het tabblad Rendering en vink of ontvink de volgende aanvinkvakjes.
Maak de lijnen minder rafelig ten koste van de tijd dat het tekenen kost
Problemen met fout (gevulde) polygonen oplossen
Men kan direct beginnen te meten binnen geprojecteerde coördinaten systemen zoals het UTM of het Nederlandse RijksDriekhoek stelsel. Wanneer de geladen kaartlaag echter een geographisch coördinatensysteem betreft, die gebruik maakt van lengtegraden/breedtegraden, dan zal het resultaat van gemeten lengtes en op- pervlaktes in eerste instantie onjuist zijn. Om dit op te lossen moet er eerst een meer toepasselijk coördinaten systeem ingesteld worden (zie Werken met Projecties). Alle onderdelen die gebruikt worden om te meten gebruiken dezelfde snapping opties van het digitaliseer gereedschap. Dit is vooral handig wanneer je bestaande lijnen en vlakken van vectorlagen wilt opmeten.
Om een meetgereedschap te kiezen selecteer en kies vervolgens het gereedschap dat je wilt gebruiken.
QGIS kan de directe afstand meten tussen twee punten of via de gedefiniëerde ellipsoïde oftewel de aardkromming, van gebruikt coördinaten systeem. Om dit in te stellen, kies de menuoptie Instellingen ‣ Opties. Open het tabblad Kaart gereedschap en kies de juiste ellipsoïde voor afstandsberekeningen. Men kan hier ook de kleur van de rubberband en de voorkeuren voor te gebruiken eenheden voor lengtematen en hoeken instellen. Met de rubberband wordt het flexibele meetlint bedoelt waarmee de afstanden kunnen worden opgemeten. Men kan nu het meetgereedschap gebruiken door te klikken in het kaartbeeld. Het menu opmeten verschijnt waarbij zowel de lengtes van de lijnsegmenten als de totale lengte wordt getoond. Gebruik de rechtermuisknop om te stoppen met meten.
Figure Measure 1:
Je kunt ook oppervlaktes meten. In het menu opmeten, komt dan de totale oppervlakte te staan. Ook in dit geval zal de meettool naar objecten van de geselecteerde vectorlaag proberen te snappen, tenminste wanneer voor die laag een snapping tolerantie is ingesteld. (Zie Het instellen van de Snapping Toleranties en Zoek Radius). Wanneer men nauwkeurig oppervlakte wilt opmeten, zet dan eerst voor een laag de snapping tolerantie, en selecteer dan vervolgens die laag. Vervolgens kan men nu precies oppervlaktes inmeten waarbij elke muisklik naar de dichtsbijzijnde hoek of lijn van geselecteerde laag zal springen, wanneer deze zich binnen ingestelde tolerantie bevindt.
Figure Measure 2:
Men kan ook hoeken opmeten, selecteer Hoek Opmeten. De muisaanwijzer veranderd in een kruisje. Zet eerst twee punten de basislijn om vervolgens met het derde punt de relatieve hoek t.o.v. de basislijn op te meten.
Figure Measure 3:
De QGIS werkbalk bevat functionaliteit waarmee men objecten kan selecteren in het kaartbeeld. Om een of meerdere objecten te selecteren klik op en kies de gewenste selectie functie:
Om de huidige selectie van geselecteerde objecten ongedaan te maken klik op Objecten uit alle layers deselecteren.
De kaartdecoraties van QGIS zijn het Copyright Label, de Noordpijl en de Schaalbalk. Ze worden gebruikt om de kaart te decoreren door kaartelementen toe te voegen.
Notitie
Voor QGIS 1.8 dezelfde functionaliteit was beschikbaar via de Decoraties Plugin.
Copyright label plaatst een Copyright label met je eigen tekst op de kaart.
Figure Decorations 1:
Selecteer via het menu Beeld ‣ Decoraties ‣ Copyright Label. De dialoog opent (zie figure_decorations_1).
Geef de tekst die geplaatst dient te worden op de kaart. Je kunt daarbij HTML gebruiken zoals getoond in het voorbeeld
Geef aan waar het copyright label geplaatst moet worden op de kaart met de keuzelijst Plaats ‘RechtsOnder’
Zorg ervoor dat het aanvinkvak Copyright Label tonen aangevinkt is
Klik op [OK]
In het voorgaande voorbeeld (standaard) plaatst QGIS het copyright symbool gevolgd door de datum rechtsonder in het kaartbeeld.
Noordpijl plaatst een simpele noordpijl op de kaart. Momenteel is er slechts 1 stijl beschikbaar.
Figure Decorations 2:
Schaalbalk plaatst een eenvoudige schaalbalk op de kaart. De stijl en de plaats kan worden aangepast evenals de labels van de Schaalbalk.
Figure Decorations 3:
QGIS ondersteunt alleen het tonen van de schaal in dezelfde lengteenheid als die van de kaart. Wanneer de eenheid van je lagen in meters zijn kun je niet een schaalbalk maken in feet . Zo kun je ook geen schaalbalk in meters tonen wanneer de gebruikte kaart als eenheid in graden wordt getoond.
Toevoegen van een schaalbalk:
Selecteer via het men Beeld ‣ Decoraties ‣ Schaalbalk The dialoog opent (zie figure_decorations_3)
Kies de plaatsing met de keuzelijst Plaats ‘RechtsBoven’
Kies de stijl in de keuzelijst Schaalbalkstijl ‘Waardeaanduiding Boven’
Kies de kleur van de balk via het kleurenpalet achter Schaalbalkkleur of laat deze op zwart staan
Zet de grootte van de schaalbalk en het label Grootte van de balk
Zorg ervoor dat het aanvinkvak Schaalbalk gebruiken is aangevinkt
Geef aan of de schaalbalk automatisch naar gehele getallen verspringt wanneer de kaart van grootte wijzigd door het aanvinkvak Klik automatisch naar gehele getallen tijdens het aanpassen van de grootte aan te vinken
Klik op [OK]
Tip
Decoratie Instellingen
Wanneer je een QGIS project opslaat, zullen de wijzigingen die je hebt gemaakt aan Noordpijl, Schaalbalk en Copyright mee worden opgeslagen in het projectbestand en teruggezet worden bij het openen van het project.
De Tekst Annotatie functies in de werkbalk Attributen geven de mogelijkheid om een tekstballon ergens in het kaartbeeld te plaatsen. Gebruik de Annotatie functie en klik ergens in het kaartbeeld.
Figure annotation 1:
Wanneer men dubbelklik op de ballontekst heeft men verschillende mogelijkheden om deze aan te passen. Er is een tekstvak waar men de tekst mee kan aanpassen. Men kan kiezen of het de tekst verbonden is aan een kaartlokatie of dat deze steeds op dezelfde plaats blijft staan ook al verschuifd men de kaart. Men kan het tekst item verplaatsen door de marker of de ballontekst naar een andere plek te slepen. De gebruikte icoontjes zijn onderdeel van het gis thema, maar worden ook in de andere thema’s gebruikt.
De Verplaats Annotatie functie wordt gebruikt om de annotatie te verplaatsen in het kaartbeeld.
Het is mogelijk om je eigen annotatie formulieren te maken en te gebruiken. De functie Formulier annotatie kan gebruikt worden om de attributen van een vector laag te tonen in een speciaal daarvoor door jezelf ontworpen formulier in de QT designer (zie figure_custom_annotation). Dit is hetzelfde formulier dat wordt gebruikt voor de identiteit tool, maar dan gebruikt als annotatie. Zie ook de QGIS blog http://blog.qgis.org/node/143 voor meer informatie.
Figure annotation 2:
Notitie
Wanneer je de toetsencombinatie Ctrl+T gebruikt terwijl een annotatie functie actief is (verplaats annotatie, tekst annotatie, formulier annotatie), dan wisselt het tekstitem van zichtbaar naar onzichtbaar en andersom.
De Engelse term ’Spatial Bookmarks’ is vrij vertaald naar ’Favoriete Plaatsen. Je kunt met Favoriete Plaatsen aangeven waar je later (vaker) terug wilt keren.
Hoe je een favoriete plaats aanmaakt:
Zoom in op een gebied naar keuze.
Selecteer de menu optie Beeld ‣ Nieuwe Favoriet ... of gebruik de snelkoppeling Ctrl-B.
Geef een beschrijvende naam waaronder je de Favoriete plaats op wilt slaan (tot 255 tekens).
Klik op Enter om de Favoriete plaats toe te voegen of [Verwijderen] om de Favoriete plaats te verwijderen.
Men kan meerdere favorieten onder dezelfde naam opslaan.
Om een Favoriet te gebruiken of te beheren, kies de menu optie Beeld ‣ Toon Favorieten. De dialoog Favoriete Plaatsen geeft de mogelijkheid om snel te springen naar die opgeslagen favoriete plaats of om een Favoriete plaats te verwijderen. Je kunt de naam of de positie van een Favoriete plaats niet wijzigen.
Vanuit de dialoog Ruimtelijke Favorieten ..., kies de favoriete plaats door deze te selecteren en druk daarna op de knop [Zoom naar]. Je kunt ook naar een Favoriete plaats springen door hierop te dubbelklikken.
Om een favoriete plaats te verwijderen vanuit de dialoog Ruimtelijke Favorieten ... selecteer de favoriet en druk op [Verwijder]. Bevestig gemaakte keuze in het vervolgschermpje door op [Ja] te drukken of maak het verwijderen alsnog ongedaan door te drukken op [Nee] .
Wanneer je de inhoud van een ander project wilt opnemen in een project kun je kiezen voor menuselection:Kaartlagen –> Kaartlagen en groepen inbedden.
De volgende dialoog maakt het inbedden.van lagen van een ander project mogelijk:
Gebruik om een ander project te selecteren van de Alaska dataset.
Selecteer het projectbestand grassland. Je kunt de inhoud van het project zien (zie figure_embed_dialog).
Druk op Ctrl en selecteer de lagen grassland en regio’s. De lagen zijn nu toegevoegd in de kaartlegenda en het kaartbeeld.
Figure Nesting 1:
Wanneer de ingebedde kaartlagen bewerkbaar worden gemaakt kun je eigenschappen als Stijl en Labeling van deze lagen niet aanpassen.
Verwijderen van ingebedde lagen
Klik met de rechtermuis op de ingebedde lagen en selecteer Verwijder.