Wat is er nieuw in QGIS 2.0¶

Nieuwe icoon thema: We hebben ons icoon thema bijgewerkt waarbij het ‘GIS’ thema wordt gebruikt zodat QGIS een meer consistent en professioneler uiterlijk heeft gekregen.

Zij tabbladen, inklapbare groepen: We hebben de layout van tabbladen gestandaardiseerd en de inklapbare groepen geïntroduceerd in veel van onze dialogen om het navigeren door de verschillende opties makkelijker te maken en ook beter gebruik te maken van het scherm.

Zachte mededelingen: In veel gevallen willen we een mededeling doe, maar we willen niet dat dit jullie werkzaamheden onderbreekt. Met het nieuwe mededelingen systeem kan QGIS belangrijke informatie via de berichtenbalk, dat zich boven het kaartbeeld bevindt, tonen (de kleur van de balk aangeeft hoe belangrijk het bericht is). Maar zo’n mededeling zal je werkzaamheden niet onderbreken wanneer je ergens anders mee bezig bent. Ontwikkelaars kunnen ook mededelingen maken die getoond worden (bijvoorbeeld vanuit de plugin) via onze python API.

Instelbaar lettertype Applicatie en Qt stylesheet: Men kan een systeem lettertype instellen voor de applicatie. Elke C++ of Python plugin die een kind is van de QGIS GUI applicatie of die de GUI stylesheet van de applicatie heeft gekopieerd/toegepast, kan de stijl overerven. Dit is erg handig zodat de GUI kan worden aangepast voor de verschillende platforms en wanneer maatswerk QGIS Qt widgets worden gebruikt zoals de QgsCollapsibleGroupBox.

Directe kleurenkeuze dialogen en knoppen: Elke kleurenkiezer knop van de applicatie is bijgewerkt zodat direct zichtbaar wordt wat er is gewijzigd of wanneer de huidige kleur een transparante, of ‘alpha’ component heeft. De kleurenkeuze opent nu standaard met de nieuwe kleurenknoppen zoals ingesteld voor het besturingssysteem. Wanneer de gebruiker de optie Gebruik directe kleurenkeuze dialogen bijwerken aanvinkt onder Opties -> Algemeen -> Applicatie dan zal elke wijziging in de kleurenkeuze direct zichtbaar zijn in de kleurenknoppen en elk object dat word bewerkt waar toepasbaar.

SVG Labels: Met QGIS 2.0 kun je nu SVG labels toevoegen aan de kaart - of plaatsgebonden of op een relatieve positie op het kaartbeeld.

Ondersteuning Oracle Spatial: QGIS 2.0 bevat nu ondersteuning voor Oracle Spatial.

Web Coverage Service provider toegevoegd: QGIS ondersteund nu standaar ook Web Coverage Service lagen - het toevoegen van een WCS gebeurt op gelijke wijze als voor een WMS of WFS laag.

Raster Data Provider verbouwd: De raster data provider is volledig op de schop gegaan. Één van de beste nieuwe functies die hieruit voorkomt is de mogelijkheid via Laag -> Opslaan Als... elke rasterlaag op te slaan als een nieuwe laag. Tijdens het opslaan kun je daarbij een clip operatie uitvoer (knippen met masker), resamplen (andere kleurenindeling) en de laag projecteren naar een ander Coördinaten Referentie Systeem geven. Je kunt ook een rasterlaag opslaan als een gerenderde afbeelding bijvoorbeeld nadat een éénbands raster waar een kleurenpalet is toegepast, kun je deze gerenderde afbeelding opslaan als een gegeorefereerde RGB rasterlaag.

Raster 2% cumulatief standaard weglaten: Veel raster afbeeldingen hebben een groot aantal kleurenpixels die in het buitengebied van het kleurenspectrum liggen die zorgen voor een vage weergave. QGIS 2.0 introduceert een meer preciese controle over het renderen/tekenen van raster, waarbij alleen de kleuren die standaard vallen in het cumulatieve kleurenspectrum tussen de 2% - 98% procent worden meegenomen en die daardoor zorgen voor een meer heldere weergave.

WMS formaat identificeren: Het is nu mogelijk om de tool objecten identificeren te gebruiken voor WMS lagen wanner meerdere bekende formaten worden ondersteund door de server. De ondersteunde formaten zijn HTML, (objecten) GML en tekst. Wanneer het formaat objecten (GML) is geselecteerd, het resultaat wordt weergegeven in dezelfde wijze als vector lagen, de geometrie kan worden gemarkeerd en de objecten inclusief attribuutwaarden en geometrie kan gekopieerd worden naar het klembord en geplakt worden in een andere laag.

WMTS ondersteuning: De WMS client in QGIS ondersteund WMTS (Web Mapping Tile Service) waarbij de selectie van subdataset wordt ondersteund zoals welk tijdsdeel getoond moet worden.

Data-gebaseerde eigenschappen: Met de nieuwe data gebaseerde eigenschappen, is het mogelijk om symbooltype, grootte, kleur, rotatie en veel andere eigenschappen in te stellen via de object attributen.

Verbeterd beheer symboollagen: Het nieuwe overzicht van symboollagen gebruikt een duidelijke boomstructuur die eenvoudige en snelle toegang geeft tot alle symboollagen.

Ondersteuning voor het opslaan van transparantie in kleurendefinities: Op de meeste plaatsen in QGIS waar je kleuren kunt kiezen kun je nu ook het alpha kanaal instellen (waarmee je de mate van transparantie kunt instellen). Dit draagt bij aan het maken van kaarten die er erg goed uitzien waarbij je ook gegevens kunt verbergen waarvan de niet wilt dat die zichtbaar zijn.

Controle over Kleur voor Raster Lagen: QGIS 2.0 geeft je meer controle over hoe de rasterlagen eruit komen te zien. Je hebt nu de volledige controle over lichtsterkte, contrast en verzadiging van kleuren van rasterlagen. Er zijn ook opties die rasters kunnen tonen in grijstinten of in één bepaalde kleur.

Kopieer symbologie tussen lagen: Het is nu erg simpel geworden om de symbologie van de ene naar een ander laag te kopiëren. Wanneer je werkt met meerdere gelijksoortige lagen, kun je onder de rechtermuisknop in het snelmenu de optie Kopieer Stijl kiezen en deze, door via de rechtermuis in een andere laag overbrengen via de optie Plak Stijl.

Opslaan van stijlen in de database: Wanneer vectorgegevens worden opgeslagen in een database, dan kan nu ook de stijl definitie van de laag mee worden opgeslagen. Dit maakt het eenvoudig om lagen met gegeven stijl te delen binnen een ondernemings-omgeving waarbij meerdere gebruikers gebruik maken van de database.

Ondersteuning voor Kleurovergangen: Kleurovergangen zijn nu beschikbaar in veel plaatsen onder QGIS symbologie instellingen, en QGIS komt met een rijke set aan kleurovergangen. Je kunt ook je eigen kleurovergang ontwerpen en veel cpt-city thema’s zijn toegevoegd in QGIS. De kleurovergangen ondersteunen ook transparantie!

Stel standaard stijlen in lagen: QGIS heeft nu de mogelijkheid om te bepalen welke standaard stijl wordt toegepast wanneer een laag wordt geladen wanneer de deze geen .qml stijldefinitie bestand heeft. Ook daarbij kun je de transparantie instellen voor de nieuwe lagen en of symbolen een willekeurige kleur moeten krijgen.

HTML Kaart elementen: Je kunt nu html elementen op de kaart plaatsen.

Auto snapping naar lijnen: Om kaart onderdelen goed uitgelijnd te krijgen is essentieel voor het afdrukken van mooie kaarten. Lijnen om automatisch naar te snappen zijn toegevoegd die het mogelijk maken om layout-objecten beter uit te lijnen door een object dicht naar een ander object te slepen.

Handmatige Snapping naar Lijnen: Soms is het nodig om object op een bepaalde afstand uit te lijnen op de layouter. Met de nieuwe handmatige snapping naar lijnen kun je handmatig snaplijnen toevoegen die een betere gelijke uitlijning van objecten mogelijk maakt. Sleep eenvoudig van de bovenkant of van de lineaal aan de zijkant een nieuwe snaplijn de kaart in.

Kaartserie generatie: Het ineens genereren van een serie kaarten is een behoefte waarin is voorzien. De layouter bevat nu kaart serie generatie waarbij gebruik wordt gemaakt van de atlas functionaliteit. Het af te drukken gebiedslagen kunnen punten, lijnen, polygoonvlakken en de actieve object attribuutgegevens zijn beschikbaar in labels die dynamisch door een waarde vervangen kunnen worden.

Ondersteuning voor meerdere pagina’s: Één layouter window kan meer dan één pagina bevatten.

Expressies in layouter labels: De layouter label in 1.8 was nogal beperkt en alléén $CURRENT_DATE kon worden gebruikt. In 2.0 is er volledige ondersteuning voor expressies toegevoegd, waarmee men veel meer controle heeft gekregen over de te plaatsen labels.

Automatische overzichtskaart: Behoefte om te laten zien waar het getoonde gebied van de hoofdkaart zich bevindt in een kleinere overzichtskaart, dat kan. Het kaartframe heeft nu de mogelijkheid om een andere extent te selecteren waarbij deze automatisch wordt bijgewerkt bij verplaatsing. Wanneer gebruikt in combinatie met de atlas generatie, wat eveneens een standaard onderdeel is geworden van de layouter kun je erg mooie kaarten maken. De mogelijke stijlen die gebruikt kunnen worden voor het maken van het frame van de overzichtskaart zijn dezelfde als voor een normaal polygoon object.

Het blenden van lagen: Het blenden (mengen) van lagen maakt het mogelijk om lagen te combineren in nieuwe verrassende manieren. In de oudere versies kon je lagen transparant maken, maar nu kun je ervoor kiezen uit veel geavanceerdere manieren zoals “multiply”, “darken only” en nog veel meer. Blending kan zowel gebruikt worden in het normale kaartbeeld als in de print layouter. Voor een snelle handleiding hoe blending kan worden gebruikt in de printlayouter om het meeste te halen uit achtergrondafbeeldingen, zie “Oude kaarten ontwerpen met QGIS”.

HTML Labels ondersteuning: De HTML ondersteuning voor labels die men toe kan voegen in de layouter geven nog meer controle over de uiteindelijke kaart. De HTML ondersteuning voor labels bevat het gebruik van css style sheets, html en zelfs het gebruik van javascript.

Meerdere kolommen in Legenda Layouter: De legenda die gebruikt wordt in de Layouter ondersteund nu het gebruik van een legenda die is opgebouwd uit meerdere kolommen. Daarmee kan een enkele laag, die geklassificeerd bestaat uit veel klassen, verdeeld worden over meerdere kolommen. Een enkele laag wordt standaard als één legenda item toegevoegd. Er kunnen drie verschillende stijlen worden toegevoegd aan een laag/groep titel: Groep, Subgroep of Verborgen. Met de legendatitels kunnen kaartonderdelen in de legenda onderverdeeld worden in groepen. Een laag met een enkel symbool kan getoond worden als een labelitem bestaand uit 1 regel of met een een laagtitel (zoals in 1.8), vervolgens kunnen volgende lagen gegroepeerd worden tot één enkele groep (door het verbergen van de titels enz.. Een telling van het aantal kaartobjecten kan toegevoegd worden aan de titel.

Verbeteringen kaartlayouter management: De volgende verbeteringen zijn gemaakt aan de kaartlayouter management:

• De layouternaam kan nu worden gegeven bij het aanmaken ervan, waarbij gekozen kan worden voor andere layouternamen

• Layouts kunnen nu worden gedupliceerd

• Nieuw van Template en van Specifiek (in Layouter Manager) maakt een layouter van een reeds opgeslagen template

• Het QGIS project kan direct worden opgeslagen vanuit de layouter werkruimte

• Alle layouter management acties zijn direct beschikbaar vanuit de layouter werkruimte

Nieuwe labeling systeem: Het nieuwe labeling systeem is grondig verbouwd - het bevat nu nieuwe functionaliteit als achtergrond schaduwen, wegmarkeringen, veel meer data-gerelateerde opties en verschillende performance verbeteringen. De ‘oude’ manier van labelen zijn we zo langzamerhand aan het verlaten, maar het is er nog wel. Maar hou er rekening mee dat deze in de volgende release is verdwenen.

Expressie gebasseerde label eigenschappen: De volledige kracht van de normale labels waarbij regelexpressies kunnen worden gebruikt, kunnen ook binnen de layouter worden gebruikt. Bijna elke eigenschap kan nu worden ingesteld met een expressie of een veldwaarde, zodat je meer controle hebt over het gebruik van labels. Expressies kan refereren naar een veld (bijv. de lettergrootte afhankelijk maken van de waarde van het veld ‘letter’) of van een veel complexere logica.

Oudere manier van labelen komt te vervallen: Gebruik van de oudere manier van labelen, zoals beschikbaar in QGIS <= 1.8 wordt afgeraden (komt te vervallen), maar is nog niet verwijderd. Deze bestaat nog zodat gebruikers de mogelijkheid hebben om hun projecten bij te werken waarbij de oudere manier van labelen wordt vervangen door de nieuwe manier. De volgende regels beschrijven het werken met de oudere manier van labelen in QGIS 2.0:

• Het tabblad labels wordt niet langer getoond in het eigenschappen menu voor vectorlagen, wanneer het een nieuw project betreft of een project van een voorgaande versie waarbij de oudere manier van labelen niet is gebruikt.

• Het tabblad ‘Labels’ blijft echter actief voor projecten opgeslagen in een oudere versie waarbij deze oudere manier van labelen is gebruikt voor een vectorlaag. Het tabblad blijft actief ook wanneer alle lagen de nieuwe manier van labelen gebruiken en het project wordt opgeslagen.

• Het tabblad Labels kan worden geactiveerd/gedeactiveerd voor het huidige project, via opdrachten gegeven in de Python console. Maar let op. Er is een grote kans dat de oudere manier van label snel zal komen te vervallen wellicht zelfs nog voor de volgende stabiele versie van QGIS. Migreer derhalve de oudere projecten.

Nieuwe Python Console: De nieuwe Python console geeft je nog meer controle. Deze heeft nu de auto complete functie, syntax markering en het lettertype kan worden aangepast. Er is ook een code editor toegevoegd waarmee grotere stukken python code kan worden geschreven en python bestanden kunnen worden geladen en gestart in de QGIS sessie.

nog meer expressie functies: De expressie engine wordt op steeds meer plekken in QGIS beschikbaar waarmee bijvoorbeeld labels kunnen worden opgebouwd met gebruik van reguliere expressies (zoek en vervang) waarbij de expressie builder een belangrijk hulpmiddel is. Voor alle expressie functies zijn uitvoerige helpteksten en gebruiksaanwijzingen beschikbaar.

Maatwerk expressie functies: Wanneer de expressie engine niet die functie heeft die je nodig hebt, kan er een nieuwe functie worden toegevoegd via een plugin, gebruik makende van een eenvoudige Python API.

Nieuwe meer pure Python API: De Python API (Applicatie Programmeer Interface) is aangepast zodat deze nog meer overeenkomt met Python standaarden die zorgen voor een betere Pythonic programming experience. Dit is gerealiseerd door het gebruik van SIP V2 in de QGIS 2.0 die onder andere er voor zorgen dat er minder conversies van waarden nodig zijn met functies zoals toString(), toInt(). Typen worden nu direct geconverteerd naar standaard Python typen die zorgen voor een prettigere API. Het opvragen van veldwaarden kan nu bijvoorbeeld gebeuren op het object zelf met een eenvoudige sleutelwaarde (veldnaam) waar dat voorheen een stuk lastiger was waarbij indexen en attributen maps moesten worden gebruikt.

Backward compatibiliteit code met versie 1.x release: Doordat dit een major release betreft, is de API niet volledig compatibel met de voorgaande 1.x versies. In de meeste gevallen is het porten van de code vrij eenvoudig - je kunt deze handleiding gebruiken als een start. Ga naar de developer mailing lijst wanneer je meer hulp nodig hebt.

Python project macro’s: Een python module, die mee wordt opgeslagen in een project.qgs bestand, kan worden geladen en kan functies bevatten die worden gestart tijdens de volgende project events: openProject(), saveProject() en closeProject(). Of de macro’s moeten starten kan worden ingesteld via de applicatie opties.

Processing Commander: Voor snelle toegang tot de geoproccessing functionaliteit, start de processing commander (Ctrl + Alt + M) en begin met het typen van de naam van de tool waar je naar op zoek bent. De Commander toont de beschikbare opties en zal deze voor je opstarten. Het is niet langer meer nodig om te zoeken via verschillende menu’s om de tools te vinden.

Verbeteringen Heatmap Plugin: De heatmap plugin is op een aantal punten verbeterd en geoptimaliseerd zodat de heatmaps (hittekaarten) sneller kunnen worden gemaakt. Je kunt daarbij kiezen welke kernel functie gebruikt moet worden om de heatmap aan te maken.

Processing: Het SEXTANTE project is ook in QGIS ingebouwd als standaard onderdeel. SEXTANTE is hernoemd naar ‘Processing’ en er is een nieuw menu toegevoegd in QGIS die toegang geeft tot een rijke toolboxt met spatiale analyse gereedschap. Het processing toolbox bevat veel functionaliteit die verder uitgebreid kan worden doordat de Python API het toestaat om toegang te bieden tot open source gereedschap beschikbaar in GRASS, OTB, SAGA enzovoorts en nieuw analysetools toe te voegen.

Processing Modeller: Een prachtig onderdeel van het nieuwe processing framework is de mogelijkheid om de tools grafisch te combineren. Gebruik makende van de Processing Modeller, kun je complexe analyses bouwen door grafisch een aantal kleinere analyse tools te combineren. Gebouwde modellen kun je opslaan en vervolgens weer gebruiken als een analyseblokje van nog ingewikkelde modellen. De Processing Modeller is een erg krachtig krachtig geïntegreerd onderdeel in QGIS en eenvoudig te gebruiken!

Vernieuwde Plugin manager: In QGIS 1.x was het beheren van plugins enigszins verwarrend door het gebruik van twee menu’s. Één menu voor het beheren van geïnstalleerde plugins en één voor het ophalen van nieuwe plugins van de plugin repository (=plugin bibliotheek). In QGIS 2.0 is er één samengevoegde plugin manager waarmee je het volledige plugin beheer kunt doen; zoeken, downloaden, (de-)activeren. En daarnaast ziet de gebruikersinterface er super uit met zij-tabbladen en eenvoudig te herkennen iconen!

Applicatie en Project Opties: Bepaal het standaard project waarmee gestart moet worden en project templates. Met QGIS 2.0 kun je specificeren wat QGIS moet doen bij het opstarten: Nieuw project (als vanouds, start met een nieuw leeg project), Meest recent (wanneer je QGIS start zal het het laatst geopende project weer openen), Specifiek (altijd een specifiek project laden wanneer QGIS wordt gestart). Je kunt een project template folder instellen waarin je jouw template projecten kunt bewaren. Elk project wat daarin is bewaard kan gekozen worden in de lijst van template projecten die wordt getoond wanneer menuselection:Project –> Nieuw van template wordt geselecteerd.

Systeem omgevingsvariabelen: De huidige systeem omgevingsvariabelen kunnen bekeken worden en enkele daarvan kunnen worden ingesteld via het applicatie optie menu. Erg handig voor platforms zoals de Mac, waar een GUI applicatie niet de gebruikers shell omgeving hoeft te erven. Ook handig voor het instellen van omgevingsvariabelen die worden gebruikt door externe tools die gebruikt worden door de processing toolbox, zoals SAGA, GRASS; en voor het aanzetten van debugging output voor specifieke delen van de broncode.

Door gebruiker in te stellen schaalniveau’s: Men kan nu een lijst van schaalniveau’s instellen voor applicatie en ook voor het project (overschrijft die van applicatie). De lijst van schaalniveau’s kan snel worden geopend in de statusbalk van het hoofdwindow. Daarmee kun je gegevens snel inzoomen op de kaart om deze te bekijken en te bewerken op verschillende schaalniveau’s. Deze schaalniveau’s kunnen worden geëxporteerd naar een XML bestand die vervolgens kan worden geïmporteerd in andere projecten of een ander QGIS applicatie.

Quantum GIS is voortaan alleen ‘|qg|’: Het ‘Quantum’ in ‘Quantum GIS’ had eigenlijk geen bijzondere betekenis en doordat ons project twee verschillende namen kende, Quantum GIS en QGIS veroorzaakte alleen maar verwarring. Als onderdeel van het verder stroomlijnen van het project is officieel besloten het woord Quantum niet langer meer te gebruiken. Het project gaat voortaan verder als QGIS (in hoofdletters). Alle code en gepubliceerd materiaal zal hierop worden aangepast.

Legenda visuele info en opties

• Totaal aantallen objecten in een laag en ook per symbool

• Vectorlagen in mode bewerken, hebben nu een rood potlood om aan te geven dat er nog niet opgeslagen wijzigingen aanwezig zijn.

• De actieve laag wordt nu onderlijnd zodat deze is aangegeven zelfs wanneer er meerdere lagen zijn geselecteerd of geen laag is geselecteerd

• Door te klikken in de witruimte van de legenda van niet-lijst onderdelen wordt de selectie ongedaan gemaakt

• Klikken op de rechter muisknop wordt hetzelfde behandeld als de linker muisknop, voorheen voor het starten van het contextuele snelmenu, zodat er met één muisklik hetzelfde kan worden bereikt als voorheen met twee muisklikken

• Groepen en lagen kunnen nu optioneel in een vet lettertype worden weergegeven

• Voor Rasterlagen gemaakt preview iconen kunnen nu uitgezet worden, het tekenen daarvan kan vertragend werken

Kopiëren bestaande kaartlagen: Kopieer een geselecteerde vector- en rasterlaag in de kaartlegenda. Vergelijkbaar met het nogmaals inlezen van dezelfde kaart, als een nieuwe laag, maar daarbij wordt dan ook de stijl mee gekopieerd.

Omzetten bewerken voor meerdere lagen: Een gebruiker kan nu meerdere lagen selecteren en wanneer er een aantal daarvan in de modus bewerken staan, kunnen wijzigingen worden opgeslagen, teruggedraaid of nog niet opgeslagen wijzigingen ongedaan worden gemaakt. De gebruiker kan ervoor kiezen om deze acties over alle lagen uit te voeren, ongeacht of deze geselecteerd zijn.

Verbeteringen aan browser paneel binnen applicatie:

• Folders kunnen worden gefilterd met een wildcard (=jokerteken) of een reguliere expressie

• Nieuwe project home (folder van huidige project)

• Toon eigenschappen van geselecteerde folder in een dialoog

• Kies welke folders snel gescand moeten worden

• Kies ervoor om een folder toe te voegen aan Favoriete folders via de standaard bestandsdialoog

• Nieuwe /Volumes op de Mac, (verborgen folder voor toegang tot externe opslag zoals USB-sticks)

• Nieuwe OWS groep (samenvoeging van beschikbare map server connecties)

• Men kan nu een tweede browser scherm openen (Beeld -> Panelen -> Browser (2)) zodat men tussen de twee browserpanelen databronnen kan slepen en neerzetten (drag-n-drop)

• Iconen zijn nu ingedeeld per groepstype (bestandssysteem, databases, map servers)

• Laag eigenschappen heeft nu een betere visuele indeling